"Człowiek, który był czwartkiem" to przepełniony metafizyką kryminał z elementami powieści grozy, którego fabuła skrywa drugie dno.
To zarówno filozoficzna rozprawa, jak i polityczna satyra.
W Saffon Park spotyka się dwóch ludzi. Mimo różnicy wieku obaj to intelektualiści, poeci i miłośnicy filozofii. Pierwszy to młody człowiek nazwiskiem Gabriel Syme. Drugi z mężczyzn jest nieco starszy i nie cieszy się bynajmniej dobrą reputacją. Nazywa się Lucjan Gregory. Rozmowa szybko schodzi z poezji na tematy filozoficzne. Lucjan jest pod wrażeniem błyskotliwego intelektu, jaki prezentuje jego nowy znajomy. Postanawia zaprosić go na anarchistyczne zebranie, na które sam się wybiera. Spotkanie to okazuje się posiedzeniem Naczelnej Rady Anarchistów, organizacji, która kieruje anarchistami z całego świata. Gregory nie przypuszcza nawet, jak wielki popełnił błąd. Młody Gabriel Syme okazuje się bowiem tajnym współpracownikiem Scotland Yardu zwerbowanym celem dokonania inwigilacji Rady.
"Człowiek, który był czwartkiem" to na pozór powieść kryminalna z elementami horroru. Byłoby jednak potwarzą dla autora sprowadzać jego najsłynniejsze dzieło jedynie do takiej postaci. Jest to bowiem również alegoria, w której nie sami bohaterowie są ważni, ale prezentowane przez nich idee. To powieść z kluczem, zaskakująco poważna w swej wymowie rozprawa filozoficzna, a równocześnie satyra. Można zatem odbierać ją na wiele sposobów. Jedno jest pewne: nigdy wcześniej, ani nigdy później nie było w literaturze kryminalnej podobnego dzieła. Pozycja obowiązkowa dla wszystkich wielbicieli klasyki gatunku i dla miłośników wysokich lotów literatury w ogóle. I choć "Człowiek, który był czwartkiem" ukazał się pierwotnie ponad sto lat temu, nadal czyta się go świetnie!
O książce
Prawdziwymi postaciami tej książki są idee. Zwariowany projekt Chestertona w sumie jest dość prosty: pokazać, że salonowy nihilizm i relatywizm moralny są diabelskie. Byłoby to jednak zupełnie nieciekawe, gdyby autor jednocześnie nie oddał diabłu tego, co mu się należy. Każdą cząstką swojej fantazji i retorycznej weny Chesterton ożywia siły chaosu i anarchii.
Jonathan Lethem, autor "Osieroconego Brooklynu"
O autorze
Gilbert Keith Chesterton był brytyjskim pisarzem, poetą i eseistą. Urodził się w roku 1874, zmarł natomiast w 1936. W swym dorobku ma zarówno powieści, jak i wiersze, zbiory esejów i rozpraw oraz sztuki teatralne. Bez wątpienia prezentowaną tu książką zapisał się najbardziej w historii literatury, jednak sławę za życia przyniosły mu również takie powieści jak "Napoleon z Notting Hill", "Klub niezwykłych zawodów", "Żywy człowiek" czy "Latająca gospoda". To również autor nowel detektywistycznych, których głównym bohaterem jest ojciec Brown.