Czy jesteśmy mądrzejsi od szympansów?

Człowiek kontra małpa

Gromadę ssaków naczelnych wprowadził do systematyki Karol Linneusz. Co ciekawe, zaliczył do nich wówczas ludzi, małpy, małpiatki oraz nietoperze. Późniejszy, tradycyjny podział naczelnych uwzględniał jedynie dwie grupy – małpiatki i małpy właściwe. Ssaki naczelne wyraźnie wyróżniają się na tle innych ssaków. Należący do nich człowiek jest tego skrajnym przykładem. Czy jednak tak bardzo różnimy się od innych ssaków, czy nawet szerzej – zwierząt? Czy jesteśmy najbardziej inteligentnymi przedstawicielami ssaków? Czy to możliwe, że w teście na zapamiętanie trasy, pokona nas nawet … ryba? Kto ma większe zdolności paranormalne – my czy papuga?

To tylko przykłady pytań, które zaczynamy sobie zadawać w trakcie lektury książki pt. „Czy jesteśmy mądrzejsi od szympansów?”, autorstwa Bena Ambridge. Opublikowana nakładem Wydawnictwa PWN książka, to doskonała pożywka dla naszego umysłu, ale również okazja do weryfikacji opinii na swój temat i na temat swojego intelektu. Po książkę sięgnąć mogą wszyscy, którzy chcą wiedzieć i rozumieć więcej, którzy zainteresowani są otaczającym nas światem. To również doskonała pomoc dla nauczycieli biologii – nie istnieje bowiem lepszy sposób na zaciekawienie uczniów, jak wspólne poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy ludzcy czy szympansi psychopaci są bardziej uodpornieni na cierpienie innych czy też dyskusja na temat tytułowego dylematu, dotyczącego tego, kto jest mądrzejszy: szympans czy człowiek.

Książka składa się z blisko osiemdziesięciu rozdziałów, z których niemal każdy stanowi próbę porównania zdolności człowieka oraz różnego rodzaju gatunków zwierząt. Jak na tle tych porównań wypada człowiek? Okazuje się, że nie mam czym się pochwalić. Nasze zachowania i umiejętności wykształcone w drodze ewolucji sprowadzają się do kilku kluczowych, podobnie zresztą jak u większości zwierząt. Tak naprawdę bowiem, jak pisze autor „nie robimy niczego innego niż pozostałe zwierzęta. Robimy te same rzeczy – tylko lepiej”. I to nie zawsze, o czym przekonują nas zabawne niekiedy teksty, sprawdzające nasze umiejętności na wielu płaszczyznach i dające możliwość podrównania naszych wyników z wynikami zwierząt.

Autor z dystansem podchodzi do tematu, dlatego też wszystkie te eksperymenty i ich wyniki kryją w sobie dużą dawkę humoru, a wręcz ironii. Tropić będziemy nie tylko ciekawostki dotyczące rozgrywek człowiek kontra zwierzę, ale też dotyczące samych zwierząt. Dociekać będziemy zatem, czy liczba oczek na ogonie pawia ma znaczenie dla jego potencjalnej partnerki, a także, czy większa głowa oznacza wyższą inteligencję. Poznamy też „paradoks Monty`ego Halla” i zrozumiemy, dlaczego zmiana jest lepsza. W walce o M&M`sy staniemy w szranki z kapucynkami, zastanowimy się też, kto lepiej radzi sobie z ekonomią – my czy małpy.

Wyniki testów wypadają różnie, więc nie musimy bardzo się martwić, że przegraliśmy starcie na przykład z rybą. Mimo wszystko jednak poszczególne rozdziały pozwalają zadać sobie pytanie, czy rzeczywiście jesteśmy najlepsi. W tym przekonaniu jesteśmy utrzymywani od wczesnych lat szkolnych, tymczasem wcale nie jest to tak oczywiste!