Katarzyna Michalak, Drań - fragment książki
Nazywam się Wiktor Helert i jestem bandytą. Tak przynajmniej twierdzi – dodam, że z jakąś chorą satysfakcją – i tym słowem częstuje mnie na dzień dobry, „Cześć, bandyto”, facet, który co jakiś czas wpada do mojej samotni. Bynajmniej nie zapraszany. Prawdę mówiąc, on sam wygląda na bandziora, co ci nóż pod żebro wbije z byle powodu, a ponoć stoi po jasnej stronie mocy, ale co ja tam wiem… Niewiele wiem.
Wybudzono mnie ze śpiączki farmakologicznej ponad dwa miesiące temu z pamięcią wyczesaną do zera. Nie mam pojęcia, czy celowo wyczyścili mi wspomnienia jakimś specyfikiem, czy uszkodzenie mózgu było tak duże. Wiem, że moje życie zaczęło się właśnie wtedy, sześćdziesiąt pięć dni temu. Gdy odzyskałem przytomność, pierwszym, co ujrzałem, była ponura twarz tego człowieka, Jana Zadry. Tylko on pojawił się w pokoju, w którym leżałem. Nikt inny. Przez następne tygodnie nie odwiedził mnie kompletnie nikt. W samotne dni, które nastały po tamtym przebudzeniu, i jeszcze bardziej samotne noce zadawałem sobie pytanie: naprawdę nie ma nikogo innego, kogo bym obchodził? Tylko ten ponury zakapior? Facet o posturze i twarzy bandziora, który patrzy na mnie z mieszaniną niechęci, pogardy, nienawiści i Bóg jeden wie czego jeszcze? A skoro tak bardzo mnie nie cierpi, po cholerę przychodzi?! Na razie go o to nie pytałem. Potrzebna mi jest chociaż jego obecność, by nie zwariować od natłoku pytań. On, Jan Zadra, zdaje się być jedyną nicią, łączącą mnie z poprzednim życiem. Bo przecież miałem jakieś, no nie? Nie urwałem się z choinki pewnego kwietniowego ranka! Musiałem gdzieś mieszkać, gdzieś pracować, kogoś kochać, może i nienawidzić.
Jednak gdy tylko próbuję przypomnieć sobie moją przeszłość, miejsce po kuli, którą lekarze cudem usunęli z mojego mózgu, zaczyna rwać trudnym do zniesienia bólem. Tak, tak, dostałem kulę w łeb, nie mogę więc być zwykłym, praworządnym obywatelem, bo tacy raczej giną w wypadkach samochodowych albo schodzą na raka, niekoniecznie trafiają na gangsterskie porachunki. To potwierdza słowa Zadry. Jestem bandytą. I jeszcze jedno: dziś rano wyjął z kabury spluwę, z którą się nie rozstaje, rzucił ją do mnie – chwyciłem odruchowo, za kolbę, całkiem fachowym chwytem, po czym moje palce same, bez specjalnej zachęty rozłożyły ją i złożyły, kończąc trwającą niecałe dwie minuty operację szczęknięciem, wcale przyjemnym, wbijanego do łozy magazynka. Sam byłem zdumiony: pamiętam, jak się rozkłada i składa broń, a nie mogę sobie przypomnieć imienia mojej matki. Ulicy, gdzie stał mój dom. Kogoś, kto być może na mnie czeka. W końcu tego, jak ja sam naprawdę się nazywam, bo przecież „Wiktor Helert” mógł wymyślić ten, kto wyrabiał mi nowy dowód – dostałem go tuż przed wyjściem ze szpitala, tak nota bene. Kiedyś zapytałem o to Zadrę.
– To moje prawdziwe dane? Wiktor Helert? Lat 34?
– Nie. Wymyślone – odparł ze zwykłą dla siebie złośliwością.
– Długo się nad tym zastanawiałeś? Zamyślił się. Przynajmniej starał się wyglądać na myślącego.
– Prawdę mówiąc nazwała cię tak…
– Kto?! Kto tak do mnie mówił?! – Niemal padłem przed nim na kolana, by powiedział coś więcej. Patrzył na mnie długą chwilę z tym swoim krzywym uśmieszkiem, wreszcie rzucił:
– Nieważne. Dla mnie było to ważne! Kurewsko ważne! O czym ten bydlak doskonale wiedział!
– Pewna laska – dodał łaskawie.
– Kto? Czy ona mnie…? – Słowo „kochała” zawisło między mną a nim niewypowiedziane. – Ona… Co z nią? – Słowa z trudem przechodziły mi przez zaciśnięte gardło, bo wiedziałem, przeczuwałem!, że jednak nie jestem światu tak do końca obojętny! Może ktoś mnie szuka! Tęskni za mną? Pragnie, żebym…
– Powtarzam: nieważne. Ona nie żyje. Zabiłeś ją. – Zimny głos Zadry wbił się w moje czarne, bandyckie serce. Ani drgnęło. Chociaż przez chwilę miało przecież nadzieję, że gdzieś tam ktoś kiedyś być może mnie kochał…
– No. – Zadra uśmiechnął się zadowolony. – Gdyby to ode mnie zależało, wpisałbym ci do dowodu „Głupi Skurwiel” albo „Pierdolony Gangster” – dodał.
Przełknąłem tę zniewagę. Należała mi się. Za tę dziewczynę czy kobietę, którą zabiłem. Przez chwilę milczałem, jeszcze próbując znaleźć w sercu żal, ale w końcu musiałem zapytać:
– Może chociaż wiek się zgadza?
Naprawdę w moim głosie zabrzmiało błaganie? Muszę bardziej nad sobą panować…
– Rok? Owszem. Tylko dzień i miesiąc, Boże Narodzenie, jak widzisz, wpisaliśmy ci dla jaj – zarechotał. Nienawidziłem go całym sercem. A jednak chciałem, by przyjeżdżał. I mówił. Jak najwięcej. Bo największym moim pragnieniem – teraz, gdy muszę żyć – jest odzyskać prawdziwą tożsamość. Dowiedzieć się, albo przypomnieć sobie, kim byłem. Pisanie dziennika ma mi w tym pomóc, tak zapewniała całkiem przyjemna psycholożka, z którą miałem kilka spotkań. Nie to, żebym potrzebował pomocy psychologa, nie pamiętam naprawdę nic, ani złego, ani dobrego, nic więc – oprócz tej niepamięci – specjalnie mnie nie nurtuje, a jednak…
Zadra, nie pytając mnie o zdanie, przyprowadził któregoś dnia panią psycholog, rzucił z tym swoim wrednym uśmieszkiem: „To jest nasz bandzior, pani Moniko” i zostawił nas samych. Przyznam, że wtedy po raz pierwszy zapragnąłem przylać mu po mordzie. Nie przy każdym musi wyjeżdżać z tym „bandziorem”, ale jak widać, sprawia mu to radochę. A mi sprawi, gdy któregoś dnia, kiedy w końcu odzyskam siły, zmiotę mu ten uśmiech uderzeniem pięści. Ten czas się zbliża. Bękart nie wie, że już zacząłem ćwiczyć. Za miesiąc albo dwa, gdy znów wpadnie „w odwiedziny”, żeby mnie podręczyć snuciem wspomnień i opowieści, jakim to bydlakiem byłem, nie wytrzymam i rzucę się na skurwiela. Nawet jeśli miałby mnie za to skatować na śmierć. Pieprzyć to. Jestem gangsterem, no nie? Tego się pewnie po mnie spodziewa. I już się nie może, bandzior, doczekać, aż zrzuci maskę dobrego wujka i ukaże prawdziwą twarz, wykrzywioną nienawiścią. Pytanie: za co on mnie tak nie cierpi? A skoro nie cierpi, czemu tak troskliwie się mną opiekuje? I jeszcze jedno: dlaczego polski rząd utrzymuje bandytę? Bo pieniądze, które Zadra przywozi co miesiąc do mojej samotni i wręcza mi z krzywym uśmieszkiem, są ponoć rządowe. Dodając dwa do dwóch, wychodzi, że jestem, czy raczej byłem, donosicielem. Skruszonym gangsterem, świadkiem koronnym, który zrobił swoje, dostał za to kulę w łeb i do widzenia. Prawdę mówiąc słowo „gangster” bardziej mi odpowiada niż „kapuś”, ale czy mam jakiś wybór? W poprzednim życiu, tym zapomnianym, pewnie miałem. Dokonałem go. Podjąłem jakieś tam decyzje. Otrzymałem dwie zapłaty: w postaci kuli i w postaci forsy. Mam jedynie nadzieję, że te decyzje były słuszne. Że nikogo nimi nie skrzywdziłem. Nie skrzywdziłem?! Ale ty pieprzysz, Helert. Jesteś gangsterem! Bandziorem, jak jutro przywita cię skurwiel Zadra! Na pewno masz na sumieniu niejedną ludzką krzywdę. O, i to też nie daje mi spokoju: że mam sumienie. Że w ogóle zastanawiam się nad tym, czy ktoś przeze mnie płakał...
Gdy chwyciłem spluwę Zadry, która tak dobrze pasowała do mojej ręki i bawiłem się nią parę minut – całe to składanie i rozkładanie – w pewnej chwili wymierzyłem mendzie, która cały czas przyglądała mi się z wrednym uśmieszkiem na wrednej gębie, między oczy. Magazynek, rzecz jasna, leżał na stole.
– Co, chciałoby się postrzelać? – rzucił Zadra, a uśmiech stał się szerszy.
Trzymałem pistolet w nieruchomej dłoni może trzydzieści centymetrów od czoła faceta, którego zdążyłem przez ten czas serdecznie znienawidzić, chociaż jeszcze nie tak, jak on mnie, i wiedziałem jedno: nie byłbym w stanie pociągnąć za spust. Nie potrafiłbym zastrzelić bezbronnego człowieka.
– Nie dość, że bandzior, to jeszcze tchórz – prychnął z nieodłączną pogardą. Wkurwiło mnie to. Porwałem ze stołu magazynek. W sekundę był na swoim miejscu. Przeładowałem glocka i podałem go Zadrze lufą w swoją stronę.
– Skoro mnie tak nienawidzisz i tak mną gardzisz, dlaczego ty tego nie zrobisz? – wycedziłem, patrząc bękartowi prosto w oczy, zimne i nieruchome jak u rekina. Przez parę chwil ważył spluwę w dłoni, a potem odparł:
– Nie zasłużyłeś na szybką śmierć. I wyszedł, zostawiając mnie na miesiąc z milionem pytań bez odpowiedzi…
