“Gracz” to powieść będąca wynikiem zakładu. Gdyby Dostojewski jej nie napisał, straciłby prawa autorskie do wszystkich swoich poprzednich i kolejnych dzieł.
To znakomity portret ludzi uzależnionych od hazardu.
Główny bohater jest młodym nauczycielem w służbie generała. Wraz z jego rodziną i świtą przebywa w jednym z luksusowych hoteli Ruletenburga. Gośćmi kurortu są głównie arystokraci rosyjscy, francuscy, angielscy. Tych, których poznajemy, łączy jedna sprawa. Z niecierpliwością czekają na śmierć ciotki generała: niezwykle zamożnej kobiety, która ma zostawić po sobie ogromny spadek. Każdy na swój sposób pragnie wejść w posiadanie fortuny. Tymczasem spacerują, jeżdżą konno, podziwiają górskie widoki i oczywiście grają w ruletkę. Ofiary hazardu i chciwości prowadzą między sobą grę, której stawką okazują się nie tylko pieniądze.
“Gracz” to wyjątkowa pozycja w dorobku Fiodora Dostojewskiego. Powstała w ciągu zaledwie jednego miesiąca, a za uzyskane za utwór honorarium pisarz spłacił swoje karciane długi. Bo też, podobnie jak bohater powieści, Dostojewski był zapalonym hazardzistą. Nie brakuje w utworze innych wątków autobiograficznych. Jednym z nich jest obsesyjna miłość do kobiety imieniem Polina. Warto zauważyć, że ówczesną towarzyszką życia pisarza była właśnie Polina Susłowa. Również miejsce akcji, Ruletenburg, przypomina ówczesne kurorty: Baden-Baden, Wiesbaden czy Marienbad.
“Gracz” jest poza tym powieścią zwartą i dynamiczną, a przy tym (jak zawsze u Dostojewskiego) dotyka najskrytszych, najbardziej mrocznych zakamarków ludzkiej duszy. Na podstawie tego niewielkiego objętościowo dzieła Siergiej Prokofiew napisał operę. Powstało też kilka adaptacji teatralnych i filmowych.
O autorze
O Fiodorze Dostojewskim można by pisać długo i obszernie, postać pisarza jest tak powszechnie znana, że wydaje się to całkowicie zbędne. To z pewnością jeden z najwybitniejszych twórców nie tylko literatury rosyjskiej, ale i światowej. Obok Charlesa Dickensa i Victora Hugo był jednym z prekursorów współczesnej powieści europejskiej. Do jego najwybitniejszych dzieł należą “Zbrodnia i kara”, “Idiota” oraz “Bracia Karamazow”.