Utwór, uważany za opus magnum Bułhakowa, opowiada o realiach sowieckiej Moskwy w konwencji fantastycznej. Głównymi bohaterami są tytułowy Mistrz, będący autorem powieści o Piłacie, oraz jego miłość - Małgorzata. Akcja mająca miejsce w Związku Radzieckim jest przeplatana fragmentami historii o Poncjuszu Piłacie i procesie mężczyzny o imieniu Jeszua Ha-Nocri, oczywiście pełniącego rolę Jezusa Chrystusa. W trakcie fabuły wprowadzane są kolejne, coraz bardziej ekscentryczne postacie, nadające powieści nowych znaczeń.
Fantastyczna konwencja, zawierająca elementy absurdu, była konieczna, aby powieść przeszła przez cenzurę panującą w sowieckiej Rosji. Tylko tak Bułhakow mógł ukazać niedorzeczności kraju, w którym dane mu było tworzyć. Choć zerwanie z realizmem może drażnić część czytelników próbujących racjonalizować każdy fragment książki, to nie można odmówić autorowi artyzmu, z jakim zostało to dokonane. Utwór skłania do refleksji filozoficznych o miłości, wolności, egzystencji. Próba jego dogłębnej interpretacji to doskonałe ćwiczenie intelektualne, jak również nie lada wyzwanie, nawet dla wytrawnych polonistów.
Michaił Bułhakow był pisarzem Związku Sowieckiego, przeciwnikiem reżimu ? musiał jednak z nim częściowo współpracować, by zasłynąć jako autor. Spod jego pióra wyszły także inne książki oraz sztuki teatralne, np. "Biała Gwardia" lub "Bieg". Co ciekawe, powieść "Mistrz i Małgorzata" była pisana i zmieniana wielokrotnie. Gdyby Rosjanin żył kilka lat dłużej, jego dzieło mogłoby wyglądać dzisiaj zupełnie inaczej.