Kobiety z bloku 10. Eksperymenty medyczne w Auschwitz

Bardzo trudna książka. Niewyobrażalne co przeżyły kobiety w obozie. Żadne słowa nie są w stanie tego oddać. Warto przeczytać aby pamięć nie umarła i następne pokolenia pamiętały. To książka do której trzeba dojrzeć.

Mamy czasami do czynienia z książkami, które wywołują tak duże zainteresowanie, że nie poprzestaje się na jednej serii wydania. Jednym z bestsellerów, który doczekał się swojej reedycji jest pozycja "Kobiety z bloku 10. Eksperymenty medyczne w Auschwitz". Z tematyką obozów miałam do czynienia nie raz i nie dwa. Pierwsze spotkanie już kilkanaście lat temu w gimnazjum, potem liceum. Pamiętam jak dziś "Opowiadania Borowskiego", "Medaliony" pani Nałkowskiej czy niby inna, ale jakże szokująca pozycja "Inny świat"Herlinga-Grudzińskiego. Tego nie da sie zapomnieć nawet po takim czasie. To zostaje w głowie, w sercu, a nawet w duszy... Ludzka krzywda jakakolwiek by nie była nie powinna mieć miejsca. Szczególnie ta wyrządzana przez drugiego człowieka i to w ten sposób.

Z roku na rok pamięć o ludobójstwie z obozach koncentracyjnych będzie się zacierać. Osoby, którym w ogóle udało się to przeżyć są coraz starsze i z dnia na dzień będzie ich mniej. To, co nam pozostaje to spisane na papierze wspomnienia, udokumentowane fakty oraz przekazywane z ust do ust historie.

"Kobiety z bloku 10. ..." to jedna z tych papierowych pozycji, która daje nam możliwość poznania ludzkiej tragedii. Makabra ta miała miejsce w KL Auschwitz oraz KL Birkenau. Autor ukazuje nam poczynania lekarzy obozowych. Dzięki niemu poznajemy biografię nie tylko ofiar, ale i oprawców. Nie ma utajania. Każda osoba przedstawiona jest z imienia i nazwiska, bo tym, co robili pociągali do odpowiedzialności tylko i wyłącznie siebie, a nie jakiekolwiek instytucje.

Trzy osoby, które miały na sumieniu najwięcej to następująco:

Carl Clauberg - profesor ginekologii, który podczas eksperymentów nie wypowiadał nawet jednego zdania do ofiar, które traktował jako obiekt badań. Pracował nad uzyskaniem trwałej niepłodności u kobiet poprzez nieoperacyjne metody. Jedną z nich było podawanie do macicy środkó chemicznych w takich ilościach by zablokowały jajowody po same jajniki. Cel - uzyskanie stanu zapalnego czego skutkiem miała być bezpłodność. Wszystko powtarzane wielokrotnie aż do uzyskania oczekiwanego efektu. Bez znieczulenia i bez zgody kobiet.

Horst Schumann - doktor nauk medycznych pracujący nad uzyskaniem bezpłodności za pomocą promieniowania rentgenowskiego. Ból, poparzenia, niegojące się rany oraz infekcje. Nie zważał na nic. Dążył do celu po tak zwanych trupach - niestety. Obiektem były zarówno kobiety, jak i mężczyźni. Jeśli poddana zabiegowi osoba nie umierała w męczarniach wykonywano u niej następnie operację usunięcia spalonych narządów rodnych. Niektóre kobiety doświadczały naświetleń kilkukrotnie. Ani przed, ani w trakcie, ani po nie miały podawanego znieczulenia.

Eduard Wirths - doktor nauk medycznych prowadzący badania nad rakiem szyjki macicy. Dokonywał operacji na kobietach bez pytania, bez zgody i często bez ich wiedzy (kobiet najczęściej nie informowano co tak naprawdę im robiono). Tkanki zdrowych kobiet służyły do porównań. Okaleczono w ten sposób naprawdę ogromna ilość kobiet.

Kiedy to piszę cały czas czuję ból tych kobiet. Książka, którą, mimo że nie jest wymagającej objętości czytałam najdłużej z tych wszystkich, które pamiętam. Tak. Ja jej nie przeczytałam. Ja ją zmęczyłam. A może to ona zmęczyła mnie? I nie, nie w sensie, że była słaba czy bezsensowna. Wręcz przeciwnie. Była zbyt mocna, zbyt drastyczna. Niemożliwa do ogarnięcia przez mój umysł. Kiedy miałam dość wystarczyło, że odłożyłam książkę. Te kobiety, gdy miały dość nie mogły zrobić nic, zupełnie nic. Nie wiem co mogę dodać, bo tego nie da się ubrać w słowa. Żeby to objąć umysłem trzeba przeczytać, ale zrozumie tylko ten kto to przeżył.

Ocena poglądowa, gdyż książka jest bezcenna.

O doktorze Mengelele słyszał chyba każdy, kto kiedykolwiek zetknął się z obozem Auschwitz-Birkenau, ale takich jak ON lekarzy niosących śmierć było więcej. Książka „Kobiety z bloku 10” poświęcona jest prof. dr. Carlowi Clauberg oraz Dr. Horstowi Schuman, którzy prowadzili na kobietach żydowskich eksperymenty mające pozbawić ich płodności, w końcu w zagładzie żydów chodziło o czyszczenie rasy, dlatego takie „zabiegi” miały pełne usprawiedliwienie. Wstrzykiwanie różnych substancji (w tym formaliny) do narządów rodnych, które miały powodować niedrożność jajowodów, naświetlania promieniami rentgenowskimi, kastracje. Wszystko po to, by zobaczyć, jak dalece teoria zrodzona w głowie będzie miała odnośnik w realnym życiu.

„Kobiety z bloku 10"są »suchym« reportażem, jest w nim wiele faktów popartych odnośnikami do źródeł, a z tych informacji wyłania się obraz makabry, jaką przechodziły kobiety. Więźniarki traktowane jak króliki doświadczalne, pozbawiane godności, żyjące w wiecznym strachu i bólu. Jedynym emocjonalnym wydźwiękiem w tej powieści są wspomnienia kobiet, które przeżyły, ustne świadectwa tego, co przeszły, traumy, jakie po eksperymentach zostały. Wiele z nich nawet po wyzwoleniu nie potrafiło poradzić sobie ze wspomnieniami, samobójstwa były dla nich jedyną drogą ucieczki.

Książki o tematyce obozowej nie są mi obce, ale niezależnie od tego, jak wiele bym ich przeczytała, nie jestem w stanie zrozumieć tego bestialstwa w imię, no właśnie czego? Własnego widzimisię? Ideologii? Dla mnie nie ma znaczenia czy autor pisze emocjonalnie, czy po prostu przedstawia fakty, nie ma, ponieważ powieści o tej tematyce zawsze wywołują we mnie całą masę skrajnych emocji. Ciężko ubrać w słowa to, co rodzi się w głowie czy sercu, ciężko po takich lekturach wrócić na „normalne” tory, ale trzeba, trzeba o tym czytać, trzeba o tym mówić. Po to, żeby nigdy nie zapomnieć.

Choć proza obozowa nie jest dla każdego, to książki tego typu mają specjalne miejsce w moim sercu i biblioteczce. Nie wiem można je "lubić", ale mają coś, co sprawia, że sięgam po nie dość często. Tak też było z książką "Kobiety z bloku 10". I choć ostatnio panuje moda na beletryzowanie historii z obozów koncentracyjnych, ta książka jest bardzo daleka od beletrystyki.

Opisane historie więźniarek, które przeżyły piekło medycznych eksperymentów w Auschwitz, sprawiły, że ciężko było mi zasnąć, choć w kwestii tego typu literatury można mnie uznać za "wyjadaczkę". Czy sprawia to sucha, metodyczna i niemal naukowa narracja, czy może to zasługa koszmaru, który kryją w sobie karty tej książki?

Kobiety z bloku 10 to również historie oprawców, którym rzadko poświęca się więcej uwagi. Czy poznanie ich sprawiło, że zaczęłam usprawiedliwiać ich bestialskie zbrodnie? Nie, ale z drugiej strony możemy dowiedzieć się, że człowiek ogarnięty ideologiczną wizją swojego guru, jest w stanie przejść do porządku dziennego nad największą zbrodnią.

To trudna książka - jak większość jej podobnych, ale uważam, że powinny one powstawać. Ku pamięci, żebyśmy już nigdy nie dopuścili do podobnych zdarzeń, i żeby już nikt nie musiał przechodzić tego, co jej bohaterki.

O historiach z obozów koncentracyjnych słyszał prawie każdy, ale czy kiedyś zastanawialiście się co się działo, gdy ktoś niczym doświadczalny królik jest poddawany bestialskim eksperymentom? Jeśli tak - zapraszam do spojrzenia do dzisiejszej książki, a mianowicie - Kobiety z bloku 10. Eksperymenty medyczne w Auschwitz.

Autorem książki jest Hans Joachim Lang dziennikarz, historyk oraz antropolog na Uniwersytecie w Tybindze. W przystępny dla czytelnika sposób opisuje okrutne losy, które spotkały wiele kobiet podczas ich pobytu w bloku 10 w KL Auschwitz-Birkenau. Zadając sobie trud autor rozmawiał osobiście z kilkoma ocalałymi, choć są one dzisiaj bardzo nie liczne, przeglądał każde możliwe akta spraw, biografie spisane przez byłe więźniarki oraz rozmawia z potomnymi ofiar. Umożliwia nam również poznanie historii każdego z profesorów jak i kilkunastu kobiet.

Pierwszym z profesorów przeprowadzającym eksperyment na więźniarkach był Carl Clauberg, jego profesją była ginekologia i poszukiwał on szybkiej, taniej i masowo dostępnej metody sterylizacji nieoperacyjnej. Jego główne doświadczenia polegały na wstrzykiwaniu kobietą różnych związków chemicznych do macicy za pomocą długiej igły, tak, że płyn wypełniał jajowody, jak i jajniki, co skutkowało stanem zapalnym, nie wspominając już o tym, że pomimo, iż zabieg był bolesny nie stosowano żadnego znieczulenia. Dodatkowo było to powtarzane czasami na jednej kobiecie kilkakrotnie. Drugim profesorem prowadzącym eksperymenty był Horst Schumann - jego metoda polegała na naświetlaniu, szczególnie organów płciowych dużymi dawkami promieniami rentgenowskimi w celu zniszczenia narządów rodnych, cel był ten sam - trwała niepłodność. Kolejną osobą pojawiającą się w książce był Eduard Wirths. Prowadził on eksperymenty na temat szybkiego wykrywania nowotworu szyjki macicy - zatem wycinał jej część i wysyłał do laboratorium. Nie było dla niego istotne czy dana więźniarka chorowała, czy też nie. W książce opisano również eksperymenty z grupami krwii. Każdy rozdział jest opatrzony cytatami rozmów z kobietami, które to przeżyły.

Autor jasno stara się nakreślić w jakich warunkach żyły więźniarki bloku 10, ich codzienności, wiele osób wymienia również z nazwisk. Wszystko zaczyna się od losów przedwojennych, a kończy się na procesach powojennych. Szokujące jest to, że wielu lekarzy jednak ostatecznie nie ponosi odpowiedzialności za swoje czyny.

Książka była dla mnie bardzo ciężka do przeczytania, ze względu na ilość ludzkiego cierpienia w niej opisanej. Po każdym rozdziale potrzebowałam zrobić sobie chwilę przerwy, bardzo porusza, szczególnie wrażliwego czytelnika. Uważam jednak, że warto ją przeczytać, choćby po to, aby pamięć ofiar nigdy w nas nie zaginęła, a my jako młode pokolenie, abyśmy nigdy nie pozwolili, aby ta historia się powtórzyła. Jeśli szukacie czegoś co nie jest opisane z punktu widzenia politycznego lub militarnego, a z punktu widzenia zwykłego człowieka takiego jak ja lub Ty - dobrze trafiliście.