"Rękopis znaleziony w Saragossie" to klasyka nieco zapomnianego dziś gatunku - powieści łotrzykowskiej. Jeśli chcemy przenieść się w czasie do krainy przygód, innych kultur, tajemniczych obrzędów, a nawet magii - trafiliśmy doskonale!
Jest to powieść napisana przez Jana Potockiego na przełomie XVIII i XIX wieku opisująca losy młodego kapitana z gwardii króla XVIII-wiecznej Hiszpanii. Trudno ją jednoznacznie zaklasyfikować. Jako powieść łotrzykowska ma ona konwencję awanturniczego romansu, jednak utrzymana jest również w baśniowym, nieco mrocznym stylu.
Główny bohater to młody oficer, który, otrzymawszy stanowisko kapitana w gwardii walońskiej, udaje się w podróż do Madrytu. Droga ta prowadzi przez góry Sierra Morena - tajemniczą, odizolowaną od reszty Półwyspu Iberyjskiego wysokimi pasmami górskimi, krainę o nazwie Alpuhara. Dawniej obszar ten uważany był za oddany we władanie złych mocy - i wiele niewyjaśnionych zjawisk zostaje również nam, śledzącym przygody młodego oficera, przedstawione. "Rękopis znaleziony w Saragossie" można czytać jako powieść oświeceniową, w której zderzają się różne światopoglądy i instytucje, polityka i religia.
O autorze
Jan Potocki był podróżnikiem, orientalistą i archeologiem. Jego najbardziej znane dzieło, czyli "Rękopis..." powstawał przez ponad 20 lat z przerwami na burzliwe podróże autora. Ponieważ Potocki pisał po francusku, Edmund Chojecki podjął się przetłumaczenia książki na język polski (1847 r.). Dziś to powieść kultowa. Na jej podstawie powstał również film w reżyserii Wojciecha Hasa, przez krytyków uważany za klasykę kina.