Rozliczanie VAT w sektorze prywatnym jest działaniem standardowym i nie wymaga stosowania szczególnych rozwiązań ewidencyjnych. Natomiast w sektorze finansów publicznych operacje dotyczące VAT należy umiejętnie wprowadzić do systemu finansów jednostki.
Dopiero co jednostki samorządu terytorialnego uporały się z przeprowadzeniem centralizacji VAT. Nie był to proces łatwy, tym bardziej że nadal wzorcowy plan kont nie zawiera jednolitych kont uwzględniających prowadzenie rozliczeń VAT po centralizacji. Obecnie jednostki sektora finansów publicznych muszą zmierzyć się z kolejnymi wyzwaniami w zakresie VAT związanymi z uszczelnianiem VAT, m.in. ze stosowaniem:
§ obowiązkowego split payment (MPP),
§ białej listy podatników VAT.
Obowiązkowy MPP i biała lista to dwa odrębne reżimy, w ramach których jednostka powinna wywiązać się z nałożonych obowiązków, aby uniknąć określonych konsekwencji. Oba narzędzia zostały wprowadzone w celu uszczelniania systemu podatkowego i walki z oszustwami.
W 2020 r. obowiązują nowelizacje wprowadzone jeszcze w 2019 r., choćby od 1 stycznia 2020 r. np. sankcje za niestosowanie obowiązkowego mechanizmu podzielonej płatności (MPP) czy sankcje za zapłatę na rachunek kontrahenta spoza białej listy. Od 1 kwietnia duże podmioty (a jednostki sektora finansów publicznych od 1 lipca 2020 r.) będą składać nowy JPK_VAT.
W opracowaniu zostały przedstawione zagadnienia dotyczące wprowadzonych regulacji z VAT istotne również dla jednostek sektora finansów publicznych. Przedstawione wyjaśnienia mają służyć pomocą przy rozwiązywaniu problematycznych sytuacji.
VAT stanowi istotną część finansów JST. Specyficzny charakter czynności wykonywanych przez organy samorządowe powoduje, że często mają one problemy z rozliczeniem VAT.
W praktyce trudno ustalić, kiedy jednostki sektora finansów publicznych (organy samorządowe) są zobowiązane do rozliczenia VAT, jak powinny się zachować, aby wykonać coraz to nowe obowiązki nakładane przez ustawodawcę w tym podatku, jakie przepisy VAT powinny zastosować do wykonywanych przez siebie czynności i jak ujmować w swoich ewidencjach rozliczenie zdarzeń objętych tych podatkiem.
Poradnik sygnalizuje najważniejsze kwestie dotyczące wprowadzonych aktualnie nowych praktyk w rozliczeniach VAT - tych, które mają największy wpływ na działalność jednostek sektora finansów publicznych (samorządu terytorialnego) jako podatnika tego podatku.
Jednostki muszą prawidłowo wywiązywać się z tych obowiązków, ponieważ za ich niewłaściwe wypełnianie grożą im dotkliwe sankcje wprowadzone w ustawie o VAT, związane z omawianymi zagadnieniami.
Z publikacji można dowiedzieć się m.in.:
§ jakie obowiązują zasady postępowania z obowiązkowym MPP oraz kiedy obowiązkowy MPP nie powinien być stosowany,
§ jakie sankcje grożą za brak oznaczenia na fakturze „mechanizm podzielonej płatności" i niewykonanie obowiązkowej płatności w MPP,
§ co to jest komunikat przelewu i jak wygląda jego realizacja,
§ jak korzystać z rachunku VAT - zamknięty katalog uznawania i obciążania rachunku VAT,
§ co to jest biała lista podatników VAT - jakie są obowiązki podatnika oraz sankcje za nieprzestrzeganie przepisów,
§ jak ma wyglądać regulacja płatności dla kontrahentów - stosowanie białej listy podatników VAT,
§ jak stosować zawiadomienie o zapłacie należności na rachunek kontrahenta spoza białej listy.
W e-booku znajdują się też liczne wzory, w tym wzory zarządzeń i instrukcji:
§ zarządzenie w sprawie stosowania MPP wraz z instrukcją,
§ zarządzenie w sprawie stosowania MPP do dokonywania rozliczeń z kontrahentami,
§ zarządzenie w sprawie ustalenia zasad (polityki) rachunkowości - uzupełnienie wykazu kont bilansowych wykorzystywanych do ewidencjonowania operacji finansowo-księgowych związanych z wprowadzeniem MPP,
§ wniosek o przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy powiązany z rachunkiem VAT.
