Akcja powieści dzieje się podczas II wojny światowej w Polsce. Niemcy wkraczają na teren szpitala psychiatrycznego, w którym zatrudnienie znalazł młody lekarz, Stefan Trzyniecki. Bohater obserwuje losy pozostałych lekarzy w ośrodku. Są wśród nich: dr Kauters, który zadeklaruje, że jest Niemcem, dr Rygier, zwolennik silnej władzy, który z czasem doznaje przemiany, a także Marglewski, który skupia się na prowadzeniu badań nad pacjentami.
Jednocześnie "Szpital przemienienia" stanowi pewien rodzaj traktatu moralno-filozoficznego. Przedstawia dramat ludzkości balansującej między ciałem a umysłem, między życiem a szaleństwem. Zawiera także dyskusje na tematy czysto filozoficzne. Książka przybliża także nihilistyczną atmosferę wojny i okupacji niemieckiej, zadając pytania o przyszłość społeczeństwa i jego naturę.
Stanisław Lem urodził się w roku 1921 we Lwowie. "Szpital przemienienia" otwiera jego płodną literacko karierę, którą kierował później w stronę futuryzmu, obracając się jednak nadal w kręgu zainteresowań ludzką naturą i miejscem człowieka we wszechświecie. "Szpital przemienienia" to część trylogii "Czas nieutracony". Jej późniejsze części, "Wśród umarłych" i "Powrót", zostały napisane z uwzględnieniem zaleceń cenzorskich, pod dużym zatem wpływem panującego w Polsce ustroju komunistycznego.
Stanisław Lem zapisał się na kartach historii literatury jako wybitny powieściopisarz, eseista, krytyk, autor głośnych dzieł fantastyczno-naukowych: "Solaris", Powrót z gwiazd", "Bajki robotów", "Cyberiada". Niektóre z jego dzieł doczekały się ekranizacji. W 1980 roku został nominowany do literackiej nagrody Nobla (ostatecznie otrzymał ją wówczas Czesław Miłosz).