Armadale

"Córki niczyje" pióra tego autora to jedna z moich ulubionych powieści. Bardzo sobie cenię książki z czasów wiktoriańskich za ich klimat i połączenie wszystkich tych elementów, które dają czytelnikowi wielką przyjemność czytania: niebanalny klimat, pomysłową fabułę i bohaterów, jakby trochę oderwanych od rzeczywistości a jednak nazbyt przyziemnych.

Mam wrażenie, że czasy w jakich powstała powieść, to najlepsze czasy dla emocji i ludzkich namiętności. Wilkie Collins fantastycznie przedstawił uczucia narastające w bohaterach, które są niemal namacalnym dowodem na to, że bardzo łatwo można przełożyć dobrze wykreowaną postać z literatury do codziennej rzeczywistości. "Armadale" rozpoczyna się charakterystycznie dla swojego gatunku i czasów w jakich powstała powieść - nieoczekiwanie, ale jednocześnie bardzo spokojnie. Tak też prowadzona jest cała akcja, gdzie doskonały styl miesza się z fabułą raz płynnie przeskakującą z wątku na wątek, a raz z chwilami przestoju, kiedy przychodzi się nam zmierzyć z wewnętrznymi wywodami głównych bohaterów. Tylko w tym też jest pewien urok - tak łatwiej jest nam poznać głównych bohaterów oraz targające nimi emocja, a bez tych wywodów powieść nie byłaby kompletna.

Chociaż sam główny wątek powieści nie jest nietypowy, to jego dalsze rozwinięcie może już wielu zaskoczyć. Sama poczułam to na własnej skórze, gdy najpierw poznałam wielką przyjaźń jaka narodziła się pomiędzy dwójką bohaterów, a następnie zostałam wciągnięta w sam środek intryg. W 1850 roku ktoś odnajduje w polu nieprzytomnego Oziasa Midwintera. Bezdomny trafia do gospody, w której pieczę nad nim przejmuje jego rówieśnik, Allan Armadale. Pomiędzy mężczyznami rodzi się niezwykle szczera przyjaźń, która może chwycić za serce i czasami nawet rozczulić. Jednak jest w tej powieści jeden element, który może zważyć na losach dalszej przyjaźni - mroczna przeszłość obu bohaterów, a właściwie ich ojców, którzy bezwiednie rzucili swoich synów w wir intrygi sprzed lat.

Smaku fabule dodaje postać pany Gwilt, kobiety tak inteligentnej, że niemal przerażające. Lydia wkracza do fabuły niczym czarny charakter do bajek disneyowskich i mąci w całej historii z godną pozazdroszczenia precyzją. Jej osobę poznałam za sprawą korespondencji z jej protektorką, a w każdym liście wychodziły na jaw prawdziwe zakamarki kobiecej natury. To bezsprzecznie najlepsza postać w całej powieści.

"Armadale" to walka rozumu z mistyfikacją. Midwinter swoją postacią wprowadził mnie w stan głębokiego zastanowienia, czy przeszłość naprawdę musi tak mocno odbijać się na czynach w teraźniejszości za sprawą licznych wierzeń i przesądów. I choć zawsze murem stałam po stronie racjonalności, przykład bohatera i jego wewnętrzne rozterki dały mi do myślenia. Powieść niesie ze sobą ponadczasowe przesłanie - czy błędy naszych rodziców są także naszymi błędami? To powieść pełna ukrytych znaczeń, literatura z najwyższej półki, po którą sięgną tylko odważni, ale wówczas na pewno się nie rozczarują.

Istnieją książki, które zawierają wszystkie elementy sprawiające, że całe rzesze Czytelników znajdują w ich lekturze przyjemność. To takie niby detale, bez których jednak fabuła wydaje się niepełna. Taką książką jest nowość na polskim rynku – „Armadale” Wilkie Collinsa.

Te istotne szczegóły, czyniące książkę prawdziwie pasjonującą, to na przykład nieoczywista tajemnica, której skutki trudno przewidzieć. To namiętności targające ludźmi, sprawiające, że nie sposób postrzegać ich tylko w czarno-białych barwach. Jeśli dodamy do tego bohatera tragicznego, jakim bezsprzecznie jest Ozias Midwinter, napiętnowany przepowiednią z przeszłości, a całość osadzimy w XIX-wiecznej Anglii, otrzymamy lekturę pełną, ciekawą, po którą chętnie sięgnie zarówno Czytelnik lubujący się w klasyce, jak i ten wielbiący literaturę pełną przygód i niespodziewanych zwrotów akcji.

Osobiście w „Armadale” odnalazłam to, dzięki czemu wiele innych utworów znalazło uznanie w moich oczach. Korespondencja listowna między Lydią Gwilt i jej protektorką, pełna intryg i przewrotności płci pięknej, stylem i kunsztem przypomina „Niebezpieczne związki” de Laclosa. Stany emocjonalne Midwintera to połączenie udręczonego poczuciem winy Raskolnikowa z księciem Myszkinem, bohaterem „Idioty” Dostojewskiego.

„Armadale” to także uniwersalna opowieść o tym, że czasem dzieci cierpią za winy ojców, a obarczenie ich niepotrzebną wiedzą z przeszłości, może spowodować głęboką rysę na przyszłości, na całe lata. Wartość dodaną stanowi dla mnie fakt, że autor nie narzuca mi interpretacji snów i przepowiedni – sama mogę zdecydować, czy skłaniam się ku przesądności Midwintera, czy też wolę szukać racjonalnego wyjaśnienia tych wszystkich nieprawdopodobnych zbiegów okoliczności.

Podsumowując, to już kolejna książka tego autora, po „Córkach niczyich”, która zdecydowanie zyskuje stałe miejsce w mojej domowej biblioteczce. Warta polecenia wszystkim, których nie przerazi jej objętość – tu jednak muszę uspokoić: to ponad 700 stron naprawdę porządnej literatury.

Ulubione cytaty:

„Kiedy mówi pan „nie” kobiecie, proszę zawsze to mówić jednym słowem. Jeśli zacznie pan przedstawiać swoje powody, ona niechybnie pomyśli, że ma pan na myśli „tak”.

[Adres usunięty]